Περί Εμπιστοσύνης - Άννα-Μαρία Παπαδοπούλου Ψυχολόγος Υγείας

Περί Εμπιστοσύνης 

«Η εμπιστοσύνη πάντα συνεπάγεται την τρωτότητα και το ρίσκο γιατί τίποτα δεν θα μετρούσε ως εμπιστοσύνη εάν δεν υπήρχε η πιθανότητα της προδοσίας.» Robert C. Solomon

Η εμπιστοσύνη είναι η βάση όλων των ανθρώπινων σχέσεων. Όταν δεν νιώσουμε πως έχουμε εμπιστοσύνη, είναι αδύνατο να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να δεθεί, να ανοιχτεί και να δώσει στον άλλο. Με αυτό τον τρόπο αδυνατούμε να αποκτήσουμε σχέσεις σταθερές με νόημα και βάθος. Εννοείτε πως η σχέση έχει ημερομηνία λήξης και τα άτομα δεν μπορούν να βρουν την  απόλαυση  που μπορεί να τους προσφέρει η συγκεκριμένη σχέση.

 Με σειρά προτεραιότητας  :

•     Η έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγεί στην καχυποψία
•     Η καχυποψία οδηγεί στην φθορά των συναισθημάτων
•     Η φθορά των συναισθημάτων οδηγεί στην διάλυση της σχέσης

Το άτομο το οποίο δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον/την σύντροφο του :

•          Αισθάνεται ότι απειλείτε από αυτόν/αυτήν
•          Βρίσκεται συνεχώς σε κατάσταση άμυνας
•          Συνδέει καταστάσεις από το παρών με το μέλλον  
•          Η θέση άμυνας δεν αφήνει την σχέση να οδηγηθεί εκεί που πρέπει
•         Το άτομο δεν μπορεί να εξελίξει τα συναισθήματα του στον βαθμό που πρέπει σε σύγκριση με τον/την  σύντροφο
•          Αποπροσανατολίζει την θετική εικόνα της σχέσης
•         Κουράζεται πολύ πιο εύκολα λόγω των υποθετικών σεναρίων και συσσωρεύει πικρία μέχρι την στιγμή που θα σταματήσει να έχει συναισθήματα

Αυτός ο φόβος δεν μας οδηγεί μόνο σε δύσκολες καταστάσεις και δυσπιστία αλλά μας εμποδίζει να δούμε την ουσιαστική φύση των σχέσεων που προσδιορίζεται από το ρίσκο και την τρωτότητα.

Εμπιστοσύνη σημαίνει να έχουμε πίστη σε κάποιο άτομο , να μπορούμε να βασιστούμε σε αυτό, να είμαστε σίγουροι για τα λεγόμενα και τις πράξεις του και να τα παίρνουμε σαν δεδομένα. Από την στιγμή που γίνεσαι ζευγάρι με κάποιον είναι σαν να δεσμεύεσαι ότι αυτό το άτομο δεν θα σε προδώσει, θα είναι δίπλα σου και μπορείς να μοιραστείς τα πάντα μαζί του δείχνοντας έτσι την περισσότερη εμπιστοσύνη στην δική σου επιλογή για να πράξεις και εσύ τα αντίστοιχα.  

Στην περίπτωση όπου το άλλο άτομο προδώσει την εμπιστοσύνη μας :

•          Απογοήτευση γιατί είχαμε βασιστεί πάνω του
•          Θυμός
•          Φόβος
•          Πίκρα
•         Ανασφάλεια
•          Απάθεια

Η εμπιστοσύνη μας σε αυτό το άτομο κλονίζεται σημαντικά αλλά δικαιολογημένα.  Αυτή η μείωση της εμπιστοσύνης μας σε κάποιες περιπτώσεις μας απαλλάσσει από πιθανά προβλήματα που μπορεί να έρθουν αλλά σε κάποιες άλλες μας στερεί το δικαίωμα να συμπεριφερόμαστε όπως εμείς θα θέλαμε κρύβοντας έτσι τον αληθινό μας εαυτό.

Στην περίπτωση που δεν εμπιστεύεσαι τον/την σύντροφο χωρίς να δώσει δικαιώματα :

•          Να αναρωτηθούμε τι από το παρελθόν μας έχει προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια
•          Μήπως έχουμε απογοητευτεί στο παρελθόν
•          Μήπως εμείς προδώσαμε κάποιους άλλους
•          Μήπως δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα πόνου και λύπης
• Όταν το άτομο που είναι απέναντι μας εισπράττει συνέχεια την έλλειψη εμπιστοσύνης το κάνουμε να νιώθει απογοήτευση και θυμό, έτσι πληγώνεται και ξεσπάει με το παραμικρό.

Μπαίνοντας σε μια σχέση με βάση τον έρωτα όπου τα συναισθήματα είναι πιο ακραία δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά και εστιάζεις στα λεπτά ευτυχίας, που οτιδήποτε άλλο σου στερεί αυτή την ευτυχία θα το αντιμετωπίσεις καχύποπτα. Από την στιγμή όμως που αποκτάς ένα παρατηρητή στην καθημερινή σου ζωή, το καλύτερο θα ήταν να τον εμπιστεύεσαι.

Στα περισσότερα ζευγάρια πάντα ο ένας ξέρει τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο άλλο άτομο γιατί βλέπουν πιο ξεκάθαρα σε πιο τομέα χρειάζεται να βελτιωθούν οι αντιδράσεις για να δουλέψει η σχέση. Το πρόβλημα είναι πως βρίσκουμε μια δυσκολία στο να δούμε καθαρά που δημιουργούμε εμείς πρόβλημα.  Στις μακροχρόνιες σχέσεις χωρίς έλλειψη εμπιστοσύνης, συνήθως τα άτομα χρειάζονται  ένα με δύο χρόνια να συνειδητοποιήσουν το λάθος και να κάνουν την αλλαγή.

Το σωσίβιο για να μην πνιγεί μια σχέση είναι η επικοινωνία. Πολλές φορές τα ζευγάρια δεν ακούνε τι έχει να πει ο άλλος και υποθέτουν πως γνωρίζουν τι θέλει να πει. Αν δεν ακούνε προσεκτικά τότε δεν θα απαντήσουν ποτέ στην ερώτηση του/της συντρόφου τους. Εάν λοιπόν έχει χαθεί η εμπιστοσύνη για κάποιο διάστημα καλό θα ήταν να ακούσω τι πραγματικά μου λέει ο άλλος. 

Αννα Μαρία Παπαδοπούλου, Ψυχολόγος Υγείας (BSc,MSc, EdDp, MBA, ECC)